Kompozycje kolorystyczne. Skąd wiadomo jakie zestawienie kolorów jest dobre?

Może się wydawać, że kolory dobieramy intuicyjnie. Patrzymy na kilka przedmiotów leżących obok siebie i mówimy: “Tak. To się komponuje.Biorę wszystkie!” Ale przecież to nie wygląda tak. Nie urządzamy wnętrz w jednym sklepie, gdzie mamy podłogę, sofę, farbę do ścian, dywan, doniczkę, kuchnię i płytki na ściany. Są jakieś zasady (choć może nieproste do zapamiętania dla wszystkich), które definiują, co z czym będzie grało.

Może na początek zobaczmy jakie są podziały kolorów. Jest ich sporo, ale najbardziej popularny, taki którego uczymy się już w pierwszych klasach podstawówki to podział na barwy ciepłe i zimne. 

Najprościej można to wytłumaczyć tak, że barwy ciepłe to te, które kojarzą się nam z ciepłem, czyli żółty, pomarańczowy, czerwony i pochodne. Te odbieramy jako energetyzujące, ale też atakujące. Ściany pomalowane w ciepłych barwach będa jakby zbliżać się do siebie. Tonacje zimne to odcienie niebieskiego i zielonego, a także fiolet. Takie barwy odbieramy jako kojące, uspokajające ale też jako ustępujące. Odcienie np. niebieskie oddalają od siebie ściany tworząc wrażenie większych pomieszczeń. Jest to wytłumaczenie tego podziału bardzo ogólne i zazwyczaj dzieci w pierwszych klasach podstawówki tyle są w stanie bez problemu przyswoić. Jednak sprawa jest bardziej skomplikowana, ponieważ np kolor zielony może być jednocześnie ciepły i zimny. Zależy ile w nim będzie koloru żółtego a ile niebieskiego. Jest on przez to też kolorem który występuje w największej ilości odmian. To samo tyczy się naszych skojarzeń. To że ogólnie kolory zimne oddalają od siebie ściany, nie będzie zawsze oznaczało, że ściany niebieskie powiększą nam pomieszczenie, bo jeśli weźmiemy pod uwagę kolor granatowy, który oczywiście też zalicza się do niebieskich i pomalujemy nim najdłuższe ściany w wąskim korytarzu, to chyba oczywistym jest dla Was już teraz, że ten korytarz zwęzi się jeszcze bardziej.

Inny podział to podział na kolory podstawowe, pochodne i dopełniające.

Kolory podstawowe to niebieski, czerwony i żółty. Trzy czyste kolory. Beż żadnych domieszek. Ciężko byłoby żyć w pomieszczeniu zaprojektowanym tylko w tych kolorach. Świetnie radzili sobie z nimi projektanci postmodernistyczni, ale zawsze łączyli te kolory z bielą. Obrazy, meble, czy jakiekolwiek akcenty w podstawowych kolorach, w zestawieniu z czarnymi akcentami na białym tle na pewno będą komponowały się świetnie.

Kolory pochodne powstają po zmieszaniu kolorów podstawowych. Czyli z trzech podstawowych uzyskujemy trzy pochodne i są to fioletowy, pomarańczowy i zielony. 

Mając już 3 kolory podstawowe i 3 pochodne, możemy stworzyć kolory III rzędu.  Należy zmieszać kolor podstawowy z sąsiadującym z nim kolorem pochodnym i otrzymamy kolor trzeciorzędowy. Np. mieszając zielony i niebieski otrzymamy turkus.

Jeśli już wiemy, jak układają się kolory na kole barw i które powstają z których, można teraz przejść do tematu naszego artykułu, czyli jak prawidłowo dobierać kolory?

Możemy obserwować naturę, która często podpowiada idealne zestawienia kolorów. Możemy zaczerpnąć inspiracji z obrazów i innych dzieł sztuki lub posłużyć się kilkoma zdefiniowanymi zestawieniami, które się sprawdzają.

Zestawienie monochromatyczne – wykorzystujemy tylko jedną barwę ale w różnych odcieniach i nasyceniu. Może to być np. bardzo jasny błękit + niebieski + granat. Możemy też stworzyć takie zestawienie wykorzystując biel, kolor piaskowy i beże.  Jeśli chcemy stworzyć wnętrze oparte na jednym kolorze warto jest pomyśleć o zróżnicowaniu go wykorzystując materiały o różnej fakturze, strukturze i wzorach. Tkaniny też można włączyć w aranżację, aby ocieplić wnętrze. Bardziej dynamiczny i wyrazisty wystrój uzyskamy poprzez dodanie do zestawienia kolorów bardziej nasyconych ale też o zróżnicowanym stopniu jasności.  

Zestawienie komplementarne – zestawienie kolorów dopełniających, które znajdują się po przeciwnych stronach koła barw. Np. pomarańczowy z niebieskim lub żółty z fioletowym. Takie zestawienia są mocno kontrastujące, więc przykuwają oko, ale też potrafią męczyć.

Zestawienie triada – to bardziej złożone zestawienie trzech kolorów znajdujących się w równych odległościach od siebie na kole barw. Możemy zestawić ze sobą np. kolor zielony, pomarańczowy i fioletowy. Nasycenie barw można różnicować. I tak czysta zieleń może połączyć się z bladym pomarańczem i ciemnym zgaszonym fioletem.

Zestawienie harmoniczne lub analogiczne – ta paleta zawiera kolory sąsiadujące ze sobą na kole barw, czyli mające ze sobą pokrewieństwo. Np. żółty z pomarańczowym i czerwonym czy turkus z zielenią i niebieskim.

Zestawienie achromatyczne – czyli biel i czerń + szarości. To dla tych, co nie mogą się na nic zdecydować 🙂

Harmonia w kolorach wnętrz.

Kolory, tak jak całe wnętrze mają wspierać to co chcemy przekazać, to jak chcemy się w nim czuć. Czy będziemy w nim pracować, czy odpoczywać, a może trenować sport. Czy są jakieś złote standardy, o których trzeba pamiętać przy wyborze kolorów? Oczywiście, kolory sprzyjają wprowadzaniu nastroju w pomieszczeniu tak samo jak muzyka czy zapach. Wzrok jest jednym ze zmysłów, o który również powinniśmy dbać. Czasami źle dobrane proporcje w połączeniu kolorów powodują, że “bolą nas oczy”… Jeśli mamy we wnętrzu kolory dopełniające w takich samych proporcjach, oko nie jest w stanie skupić się na jednym z nich. Mamy do czynienia z wrażeniem migotania barw. Dlatego przy wyborze kolorów dopełniających w pomieszczeniu warto ustalić kolor dominujący, którego będzie więcej  i do niego dobrać kolor dopełniający i to może być kilka odcieni jednego koloru. Np. do niebieskiego możemy dobrać kolory pomarańczowe, morelowe, czy przypalone oranże.

Teoretycznie wszystko wygląda na proste. Są schematy, są zestawienia, ale tak naprawdę tylko wprawne oko wyczuje niuanse i będzie potrafiło określić, czy dane zestawienie kolorów będzie spójne, udane i stworzy ciekawy efekt. Musimy też pamiętać, że każdy z nas ma inne upodobania, inne potrzeby i nie ma jednej zasady odpowiadającej na pytanie w jakim kolorze powinno się pomalować ścianę. Do aranżacji wnętrz używamy przeróżnych form i urządzamy je w zupełnie innych pomieszczeniach, ze specyficznym oświetleniem i fakturami, które w różnoraki sposób będą prezentowały nadane im kolory.  

Ciekawi jesteśmy, jak Wy dobieracie kolory. Czy korzystacie z gotowych zestawień, czy ściągacie kolory z gotowych aranżacji w internecie? A może eksperymentujecie i macie ciekawe doświadczenia w tym temacie?